کرم تارتار که در علم شیمی، تارتاریت پتاسیم هیدروژن ( potassium hydrogen tartrate) نامیده می شود، پودری سفید رنگ، لطیف، بدون بو و جزو اسیدهای خوراکی است. پودر تارتار محصولی کاملا طبیعی است که با انجام فعل و انفعالاتی روی میوه انگور به دست میآید. در واقع از محصولات جانبی صنعت شراب سازی است.
پـودر تارتار قدمتی هفت هزار ساله دارد. در قدیم برای تهیه این ماده، رسوبات و مواد ته نشین شده در بشکه های شراب را جمع آوری و در طی روندی تمیز می کردند. با نگهداری این مواد در ظرف های مخصوص، کرم تارتار از رسوبات جدا شده و بعد جمع آوری و آماده استفاده می شد. امروزه به صورت صنعتی تولید می شود و در طی روندی اسید تارتاریک را با استفاده از هیدروکسید پتاسیم به کرم تارتار تبدیل می کنند. فرآوری کرم تارتار بصورت کارخانه ای در سال ۱۷۶۹ میلادی توسط شیمیدانی سوئدی طراحی شد.
این کرم امروزه در شیرینی پزی، کیک پزی و… مورد استفاده قرار می گیرد.
تارتار حاوی ۲ درصد سدیم، ۲۰ درصد کربوهیدرات، ۲۰ درصد آهن و ۴۸ درصد پتاسیم و مقداری منیزیم می باشد. همچنین مجموع کالری موجود در ۱۰۰ گرم کرم تارتار برابر ۲۸۵ است.
این پودر دارای خواصی کاربردی است که وجود آنها در تغذیه روزمره میتواند کمک زیادی به بدن انسان کند. یکی از مهمترین خاصیتهای پودر تارتار، در درمان فشار خون بالاست. این پودر با افزایش پتاسیم در سطح خون، از میزان فشار خون بدن میکاهد.
با افزودن مقداری از این پودر هنگام جوشاندن سبزیجات، میتوانید به حفظ روشنایی سبزیها و تازه نگهداشتن آنها کمک کنید. ضمن اینکه این پودر با تنظیم PH ادرار، از ایجاد عفونتهای ادراری جلوگیری میکند.
با مزرعه روغن همراه باشید تا با برخی از این فواید این پودر آشنا شوید.
اگر در خانه بیکینگ پودر ندارید مخلوط جوش شیرین و پودر تارتار جایگزین خوبی برای آن است. کافی است یک دوم قاشق چایخوری پودر کرم تارتار را با یک چهارم قاشق چایخوری جوش شیرین ترکیب کنید. این مخلوط معادل یک قاشق چایخوری بیکینگ پودر است. توجه کنید که برای پف کردن کیک علاوه بر پودر تارتار به جوش شیرین هم نیاز است. زیرا اسید تارتاریک موجود در پـــودر تارتار به فعالسازی بیشتر جوش شیرین کمک می کند. این اسید با جوش شیرین ترکیب می شود و در اثر حرارت گاز کربن دی اکسید تولید می کند که عامل پف کردن کیک هاست.